SPRAWIEDLIWI WŚRÓD NARODÓW ŚWIATA [ zdjęcia ]

Anna Kaczmarczyk i Piotr Helenia, Ludmiła Romanowicz oraz Adrianna i Franciszek Tomkowie to nazwiska osób, które pośmiertnie otrzymały medale i dyplomy honorowe ?Sprawiedliwy wśród Narodów Świata?. Uroczystość podczas, której medale oderali przedstawiciele rodzin bohaterów, odbyła się dziś (19 listopada, poniedziałek) w oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa – Fabryka Emalia Oskara Schindlera przy ul. Lipowej 4.
Anna Kaczmarczyk i Piotr Heleniak to rodzeństwo ze wsi Ujście Jezuickie (gmina Gręboszów), które ukrywało w czasie II wojny światowej dziewięcioro uciekinierów z getta w Żabnie. Byli to: Dawid Rottenstein, Leon Kalb, Salo Lederberger, Izaak Ferderber, Jakub Kalb i Eleonora Wolf z córkami Dorotą, Genią i Tobcią. Piotr Heleniak z siostrą Anną opiekowali się nimi przez 32 miesiące, aż do wyzwolenia w styczniu 1945 r. Podczas uroczystości odznaczenie ma trafić na ręce wnuczek Anny Kaczmarczyk: Stanisławy Niedźwiadek i Elżbiety Maciuszek.
Odznaczenie wspaniałej kobiety jaką była Ludmiła Romanowicz było możliwe dzięki złożonym po wojnie zeznaniom Zofii i Józefa Dermanów, którzy w 1942 r. uciekli z getta w Stanisławowie. Po przyjeździe do Krakowa zostali skierowani do mieszkającej przy ul. Krakowskiej 49 Ludmiły Romanowicz. Przez rok udzielała im schronienia, mając pełną świadomość grożącego jej niebezpieczeństwa. Zwłaszcza w okresie likwidacji krakowskiego getta jej mieszkanie stało się chwilowym azylem dla wielu Żydów, którym bezinteresownie udzielała pomocy. Medal ma odebrać wnuk Bohaterki – Tomasz Romanowicz.
Płk Franciszek Tomek wraz żoną Adrianną mieszkali w Radziszowie koło Skawiny. W latach 1942-45 ich dom był kryjówka dla czteroosobowej żydowskiej rodziny Wassermanów z Tarnowa. Tomkowie nie tylko z pełnym poświeceniem opiekowali sie Wassermanami, ale również koordynowali ucieczki polskich Żydów przez Rumunię do Belgradu, gdzie w pomoc zbiegom zaangażowana była siostra Adrianny Tomek. Podczas uroczystości w obecności Ocalonych ?Lidii Vos-Wasserman i prof. Henrego Wassermanna odznaczenie odbierze krewny Adrianny Tomek – Mirko Čolič.
Organizatorem wydarzenia jest Ambasada Izraela w Warszawie, współorganizatorem jest Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. Władze Miasta podczas uroczystości reprezentuje Zastępca Prezydenta Miasta Krakowa Magdalena Sroka. Lidia Vos-Wasserman i prof. Henry Wassermann byli dziś (19 listopada, poniedziałek) także gośćmi XIII Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie. Spotkali się z uczniami, w ramach realizowanego przez szkołę projektu ?Zwyczajni Niezwyczajni ? Sprawiedliwi wśród Narodów Świata?.
Przypomnijmy, że od 1963 r. specjalna komisja Instytut Pamięci Narodowej Yad Vashem w Jerozolimie, pod przewodnictwem Sądu Najwyższego Izraela, przyznaje medale i dyplomy ?Sprawiedliwy wśród Narodów Świata?. Jest to odznaczenie mające oddać hołd Bohaterom, którzy bezinteresownie, z czysto humanitarnych pobudek narażali życie dla ratowania swoich żydowskich przyjaciół, sąsiadów, znajomych, a często zupełnie obcych ludzi, skazanych na Zagładę.
Osoby uznane za Sprawiedliwych otrzymują specjalnie wybity medal ze swoim nazwiskiem oraz dyplom honorowy. Ich imiona i nazwiska zostają również wyryte na kamiennych tablicach w Ogrodzie Sprawiedliwych w Jerozolimie. Instytut Yad Vashem uhonorował dotychczas ponad 23 tysiące Bohaterów z całego świata, w tym ponad 6 tysięcy Polaków.
Fotorelacja – Jan Graczyński / INFO Kraków24[nggallery id=738]