25 lutego b.r. w Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach odbędzie się nie mające do tej pory precedensu, uroczyste posiedzenie Senatów trzech uczelni technicznych: Politechniki Warszawskiej, Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie i Politechniki Świętokrzyskiej.
Wspólne posiedzenie Senatów Politechniki Warszawskiej, Akademii Górniczo-Hutniczej i Politechniki Świętokrzyskiej z okazji jubileuszu 200-lecia wyższego szkolnictwa technicznego w Polsce jest wyrazem szacunku dla wspólnych tradycji dotyczących początków wszystkich trzech uczelni.
200 lat temu, 20 lutego 1816 r., władze Królestwa Polskiego podjęły decyzję o powołaniu w Kielcach Głównej Dyrekcji Górniczej oraz Szkoły Akademiczno-Górniczej, siódmej w Europie i pierwszej w Polsce wyższej uczelni technicznej. Szkoła Akademiczno-Górnicza, założona z inicjatywy Stanisława Staszica, istniała w stolicy województwa świętokrzyskiego dziesięć lat i położyła podwaliny pod rozwój wyższego szkolnictwa technicznego w Polsce. Do tradycji szkoły Staszicowskiej nawiązują zarówno Politechnika Warszawska, Akademia Górniczo-Hutnicza, jak i istniejąca w Kielcach od 1965 r. Politechnika Świętokrzyska.
Szkoła Akademiczno-Górnicza w Kielcach nawiązywała do europejskich tradycji wyższego szkolnictwa technicznego. Jej profesorami i absolwentami byli wybitni specjaliści, którzy, podejmując wielkie wyzwania w ramach Staropolskiego Okręgu Przemysłowego, rozpoczęli rewolucję naukowo-przemysłową na ziemiach polskich.
Przy tworzeniu w Polsce pierwszej politechniki korzystano głównie z dorobku i potencjału słynnej Akademii Górniczej w saksońskim Freibergu, ośrodka naukowego opartego na rozwijającym się od wczesnego średniowiecza górnictwie i hutnictwie srebra, ołowiu oraz cynku. Stamtąd też, sprowadzono do kieleckiej uczelni wykładowców, którzy byli fachowcami w dziedzinie górnictwa i hutnictwa.
Jubileusz odbywa się pod patronatem honorowym Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Jarosława Gowina.
Dlaczego na siedzibę pierwszej polskiej politechniki wybrano Kielce?
Po upaństwowieniu dóbr biskupów krakowskich w czasach Sejmu Wielkiego, miasto zyskało na znaczeniu wraz z planami Stanisława Staszica na uruchomienie w okolicy wielkiego przemysłu w oparciu o tutejsze złoża surowców mineralnych, rozległe lasy zapewniające paliwo w postaci węgla drzewnego oraz liczne rzeki dostarczające energii. Zwracano uwagę na centralne położenie Kielc w terenie wyróżniającym się intensywną działalnością górniczo-hutniczą, zarówno w dziedzinie rud żelaza, jak i kruszców.
Nie bez znaczenia ? podobnie jak w przypadku lokalizacji w Kielcach władz województwa krakowskiego ? była także obecność odpowiednich pomieszczeń. Początkowo planowano wykorzystać budynki zniszczonego przez pożar seminarium duchownego, ale ostatecznie dyrekcja górnicza otrzymała siedzibę w korpusie głównym byłego pałacu biskupów krakowskich oraz zabudowaniach gospodarczych, a szkoła górnicza w jego północnym skrzydle gdzie urządzono sale wykładowe i laboratorium oraz pokoje dla nauczycieli i studentów. Na piętrze korpusu głównego mieściły się pomieszczenia biblioteczne i gabinetu historii naturalnej, wspólne dla dyrekcji i uczelni.
Szkoła Akademiczno-Górnicza w Kielcach położyła podwaliny pod rozwój wyższego szkolnictwa technicznego w Polsce. Jej działalność jest stale badana i popularyzowana, a do chlubnych tradycji z nią związanych odwołują się zarówno Politechnika Warszawska, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, jak i istniejąca w Kielcach od 1965 r. Politechnika Świętokrzyska, będąca najstarszą uczelnią w województwie świętokrzyskim.
Źródło: Dr Cezary Jastrzębski ? „200 lat pierwszej polskiej politechniki. Szkoła Akademiczno-Górnicza w Kielcach”.
