Część przedsiębiorców w obawie przed rozprzestrzenieniem się koronawirusa SARS-CoV-2 na terenie firmy, decyduje się na cykliczne wysyłanie kluczowych pracowników na testy pod kątem COVID-19. Ma to zapobiec sytuacji, w której trzeba byłoby zawiesić działalność przedsiębiorstwa, ze względu na wysoką zachorowalność na COVID-19 w zakładzie pracy. Czy w świetle prawa możemy odmówić takiego testu? Czy pracodawca ma prawo żądać od nas wyniku testu na koronawirusa?
Co na to RODO?
Zgodnie z artykułem dziewiątym Ogólnego Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych w Unii Europejskiej zabrania się przetwarzania danych osobowych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, przynależność do związków zawodowych oraz przetwarzania danych genetycznych, danych biometrycznych w celu jednoznacznego zidentyfikowania osoby fizycznej lub danych dotyczących zdrowia, seksualności lub orientacji seksualnej tej osoby. Pracodawca nie ma zatem prawa do przetwarzania informacji o stanie naszego zdrowia, gdyż są to dane objęte szczególną ochroną. Niektóre jednostki oczywiście za zgodą osoby, mogą to robić, jednak na pewno nie dotyczy to sfery zatrudniania.
Urząd Ochrony Danych Osobowych dostrzegając nierówność stron w relacji między pracodawcą a pracownikiem, staje po stronie tego drugiego, poddając pod wątpliwość zwykłą, pisemną zgodę jako podstawę dla pracodawcy do zapoznania się z wynikiem testu.
Jak się na to zapatruje Kodeks Pracy?
Zgodnie z artykułem 221 Kodeksu Pracy, w przypadku danych wrażliwych, w tym tych dotyczących stanu zdrowia pracownika, jedynie w przypadku przekazania tych informacji z inicjatywy zatrudnionego, zgoda może być podstawą do ich przetwarzania. Kwestia organizacji, zakupu i przeprowadzania testów na obecność koronawirusa SARS-CoV-2 jest zatem mocno dyskusyjna, gdyż pracodawca może wywierać nacisk na udostępnienie wyników przez zatrudnionego – co w świetle prawa, jest bezzasadne.
Nieco inaczej sprawa wygląda w sytuacji, gdy to Główny Inspektor Sanitarny wydał polecenie zbadania wszystkich pracowników działu lub całego przedsiębiorstwa. Wówczas pracodawca może nie tylko zlecić pracownikowi takie testy, ale również ma prawo zapoznać się z jego wynikami. Podstawę prawną do takiego działania znajdziemy w art. 17 Ustawy z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Upoważnia on GIS do wydania decyzji nakładających (m.in. na pracodawcę) obowiązek podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych – w tym testów na koronawirusa.
Podsumowanie
Pracodawca bez decyzji Głównego Inspektora Sanitarnego nie ma prawa żądać od pracownika wyników testu na COVID-19. Zgodnie ze stanowiskiem Urzędu Ochrony Danych Osobowych, pracodawca nie ma prawa wglądu do tych dokumentów, nawet jeśli zatrudniony wyrazi na to zgodę. Taka wykładnia ma pomóc uniknąć sytuacji, w której pracodawca wymusza na pracownikach przeprowadzenie testów – niezależnie od tego, kto te testy finansuje. Jedynie decyzja Głównego Inspektora Sanitarnego o konieczności przebadania pracowników działu lub całej firmy stanowi dla pracodawcy podstawę prawną do zapoznania się z wynikiem testów na COVID-19 u swoich pracowników.
Współpraca merytoryczna: https://kkpr.pl
