Podczas sesji Rady Miasta Krakowa, która odbyła się 1 grudnia, prezydent Jacek Majchrowski przedstawił założenia do projektu budżetu Krakowa na rok 2022. – To będzie pierwszy budżet realizowany w nowej perspektywie wynikającej ze zmian podatkowych – zaznaczył prezydent, odnosząc się do rządowego programu Polski Ład. Miasto zaplanowało maksymalny limit wydatków budżetowych w roku 2022, na poziomie 7 mld 048 mln zł.
Projekt budżetu zakłada, że dochody Krakowa w 2022 r. osiągną wysokość 6 mld 288 mln zł, natomiast wydatki ogółem – 7 mld 048 mln zł. Deficyt (różnica między dochodami a wydatkami) wyniesie 759,5 mln zł i zostanie pokryty przychodami z emisji obligacji oraz wolnych środków.
Poziom dochodów miasta w przyszłym roku – w porównaniu z planem przyjętym na rok 2021 – obniży się o 1,54%. Wynika to głównie z dwóch czynników: po pierwsze z przekazania obsługi programu „Rodzina 500+”, a wraz z nią środków na wypłatę świadczeń, do ZUS (miasto będzie go realizować tylko do końca maja 2022 r.), a po drugie z nowych rozwiązań w systemie podatkowym, wprowadzonych przez rządowy program Polski Ład.
Pierwsza okoliczność, czyli przeniesienie obsługi programu „500+” z samorządu do ZUS, poza tym, że pogorszy wskaźniki finansowe miasta (bo mniej pieniędzy będzie przepływać przez budżet), nie spowoduje realnego ubytku w kasie miasta, gdyż za zmniejszeniem dochodów pójdzie zmniejszenie wydatków. Dotkliwe dla miejskich finansów będą natomiast skutki zmian podatkowych wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu, który ogranicza udział samorządów w podatku PIT.
– Według aktualnych prognoz rządowych, Kraków w perspektywie 10 lat straci w wyniku Polskiego Ładu 4 mld 205 mln zł, a w samym tylko roku 2022 około 450 mln zł. Aby zrekompensować samorządom straty w PIT, rząd przyjął ustawę przyznającą wsparcie finansowe w postaci subwencji uzupełniającej. Kraków ma otrzymać z tego tytułu 224,2 mln zł. Problem w tym, że nie wypełni to całości ubytku spowodowanego zmianami w PIT. Rekompensata pokryje niespełna 50 proc. straty w tej kategorii dochodów – wyliczał prezydent Krakowa.
Dodatkowo sytuację komplikuje fakt, że wspomniana subwencja uzupełniająca ma wpłynąć do budżetu miasta do 28 grudnia, co oznacza, że zwiększy ona poziom wykonania dochodów jeszcze w roku 2021. W konsekwencji w 2022 roku środki te nie będą już dochodem budżetu, tylko będą musiały zostać zaplanowane jako wolne środki. To z kolei niekorzystnie wpłynie na nadwyżkę operacyjną (różnicę między dochodami bieżącymi, a wydatkami bieżącymi), która odgrywa niebagatelną rolę, ponieważ jako miernik możliwości finansowych samorządu decyduje o jego zdolności kredytowej i inwestycyjnej. Na rok 2022 nadwyżka operacyjna została zaplanowana w wysokości 215,2 mln zł i w stosunku do roku obecnego oznaczać to będzie jej spadek o 25,3%.
Projekt budżetu 2022 [pobierz pdf]
– Podobnie jak innym samorządom w Polsce przyjdzie nam się zmierzyć w roku 2022 z wyjątkowo trudną sytuacją. Będziemy realizować budżet przy ograniczonych dochodach i równocześnie rosnących kosztach funkcjonowania samorządu. Wyzwanie to będą potęgować skutki wciąż trwającej pandemii, rosnące ceny energii elektrycznej i inflacja, która już dziś osiągnęła wysoki poziom, a tendencja jej zmian jest nadal wzrostowa. To wszystko wiąże się z drastycznym wzrostem kosztów, zarówno bieżących, jak i inwestycyjnych – podkreślał prezydent Majchrowski.
Wyhamowanie wzrostu dochodów znajdzie odzwierciedlenie w planie wydatków miasta, które w 2022 r. mają sięgnąć ogółem 7 mld 047 mln zł – to kwota o około 1 proc. niższa od zaplanowanej na rok 2021. Pula środków na wydatki inwestycyjne ma jednak pozostać na poziomie porównywalnym z tegorocznym.
Na wydatki bieżące miasto planuje przeznaczyć 5 mld 673 mln zł (98,6% planu na rok 2021), z czego procentowo najwięcej na: edukację (32,8%), transport i łączność (13,6%), rodzinę (10,2%), gospodarkę komunalną i ochronę środowiska (9,3%).
Wydatki majątkowe mają zostać utrzymane na poziomie z roku 2021 (niewielki wzrost o 0,1%) – będzie to kwota 1 mld 374 mln zł, z czego na sam program inwestycyjny zarezerwowano 1 mld 254 mln zł. Łącznie w 2022 r. Kraków zamierza zrealizować 499 zadań inwestycyjnych, w tym 36 strategicznych, 337 programowych i 126 dzielnicowych.
Uwarunkowania, które wpłynęły na kształt przyszłorocznego planu inwestycyjnego miasta, omówił podczas sesji rady wiceprezydent Krakowa Andrzej Kulig.
– Ponieważ nic nie wskazuje na to, aby w najbliższej perspektywie nastąpił gwałtowny spadek kosztów inwestycji, ostrożnie podchodzimy do planowania wydatków majątkowych. W pierwszej kolejności przyjęliśmy takie założenie, że zadania, które znajdują się na jakimkolwiek etapie realizacji, czy to w terenie, czy na etapie koncepcyjno-projektowym, muszą być kontynuowane i muszą mieć zapewnione finansowanie – zaznaczył.
Wyjaśnił, że układając program inwestycyjny, miasto wzięło pod uwagę przede wszystkim aktualną sytuację w branży budowlanej tj. niespotykany w ostatnich latach skokowy wzrost cen podstawowych materiałów i robocizny. Analiza przetargów przeprowadzonych w 2021 r. pokazała, że różnica między kwotą zamawiającego, a kwotą najtańszej złożonej oferty wyniosła łącznie na wszystkich postępowaniach ponad 100 mln zł. Dotyczy to zadań z każdej dziedziny, począwszy od transportowych, a kończąc na inwestycjach kubaturowych w obszarze sportu i ochrony zdrowia. Pod uwagę wzięto również skutki reform podatkowych, wdrożonych w ramach Polskiego Ładu.
Głównym priorytetem było więc zagwarantowanie pełnego finansowania dla przedsięwzięć inwestycyjnych kontynuowanych, na które zostały już zaciągnięte zobowiązania finansowe (zawarto umowy z wykonawcami). Zadania te są aktualnie na etapie budowy lub w fazie koncepcyjno-projektowej wraz z uzyskaniem niezbędnych decyzji administracyjnych.
W budżecie zaplanowano też środki dla wszystkich zadań, które są współfinansowane z funduszy bezzwrotnych (głównie unijnych, ale też krajowych, m.in. z rządowego Programu Inwestycji Strategicznych).
Do najważniejszych zadań z tej grupy należą:
- transport: budowa linii tramwajowej KST os. Krowodrza Górka-Górka Narodowa, modernizacja torowisk tramwajowych (al. Jana Pawła II na odcinku od Placu Centralnego do ul. Bulwarowej i ul. Ptaszyckiego na odcinku od ul. Bulwarowej do pętli tramwajowej Kopiec Wandy, przebudowa torowiska tramwajowego – al. Solidarności na odcinku od Placu Centralnego do granic drogi ekspresowej S7), rozbudowa ul. Igołomskiej, al. 29 Listopada, ul. Łokietka, budowa Trasy Wolbromskiej, budowa zintegrowanego węzła przesiadkowego z parkingiem P&R Bronowice oraz terminalem autobusowym, przebudowa ul. Królowej Jadwigi, ul. Glinik, budowa układu komunikacyjnego dla obsługi Szpitala Uniwersyteckiego w Prokocimiu
- oświata: budowa Szkoły Podstawowej na os. Złocień, przebudowa Samorządowego Przedszkola przy ul. Jabłonkowskiej
- sport: budowa krytej pływalni przy SP z Oddziałami Integracyjnymi nr 144 na os. Bohaterów Września, budowa boiska sportowego na os. Mogiła wraz ze świetlicą środowiskową, budowa hali sportowej przy SP nr 151, przy ul. Lipińskiego
- kultura: budowa Krakowskiego Centrum Muzyki przy ul. Piastowskiej, modernizacja budynku Teatru Ludowego, modernizacja Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki
- zieleń: park Zakrzówek
- pomoc społeczna: budowa Domu Pomocy Społeczne przy ul. Praskiej
Finansowanie zapewniono też dla 92 zadań inwestycyjnych z budżetu obywatelskiego (na łączną kwotę 23,1 mln zł) oraz dla tych inwestycji, których realizatorem jest jednostka zewnętrzna (GDDKiA, Zarząd Dróg Wojewódzkich, Zarząd Dróg Powiatowych itd.), a miasto partycypuje w kosztach. Do tych ostatnich należą m.in. przygotowanie budowy drogi ekspresowej S7, rozbudowa ul. Kocmyrzowskiej, budowa wiaduktu nad torami – ul. Powstańców wraz z przebudową przyległego układu drogowego.
W budżecie zaplanowano środki na realizację programów bardzo istotnych z punktu widzenia codziennego funkcjonowania mieszkańców, takich jak:
- Program budowy chodników
- Program modernizacji dróg
- Program budowy ścieżek rowerowych
- Program termomodernizacji budynków jednorodzinnych
- Program Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii
- Program rewitalizacji boisk przyszkolnych
Podsumowując, na inwestycje strategiczne, czyli takie, których realizacja będzie miała znaczenie w skali całego miasta i regionu, Kraków zamierza w przyszłym roku wydać 628 mln zł, z czego niemal 263 mln zł będzie pochodziło ze środków zewnętrznych, krajowych i zagranicznych niepodlegających zwrotowi. Na inwestycje programowe (a więc zadania o niższych nakładach finansowych niż inwestycje strategiczne, ale wpływające na podniesienie standardu życia mieszkańców i zapewniające zrównoważony rozwój miasta) miasto przeznaczy 615 mln zł (w tym 68 mln zł ze środków zewnętrznych, krajowych i zagranicznych niepodlegających zwrotowi), a na inwestycje dzielnic – 11 mln zł.
Największy udział w nakładach inwestycyjnych ma niezmiennie od lat transport, a następnie: ochrona i kształtowanie środowiska (głównie tereny zielone), gospodarowanie mieniem miasta (głównie wykupy i odszkodowania), kultura i ochrona dziedzictwa narodowego, oświata i wychowanie oraz sport i rekreacja.
Więcej szczegółów dotyczących projektu budżetu Krakowa na rok 2022 [tutaj]
