Miasto wykorzystuje możliwości, jakie daje ustawa „Aktywny rodzic” i wprowadza zmiany, które umożliwią rozwój całego systemu opieki nad dziećmi do lat trzech. Pierwszy krok to dostosowanie opłat za pobyt w miejskich żłobkach do rządowego dofinansowania, co zostało przyjęte uchwałą Rady Miasta Krakowa. Teraz czas na rodziców, którzy od 1 października będą mogli składać w ZUS-ie wnioski o przyznanie świadczenia „Aktywnie w żłobku”.
1 października wchodzi w życie ustawa o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka „Aktywny rodzic”. Zgodnie z ustawą, podmiotom prowadzącym żłobki, w tym gminom, będzie wypłacane świadczenie „Aktywnie w żłobku” w wysokości do 1 500 zł miesięcznie na dziecko. W związku z wejściem w życie tej ustawy, w naszym mieście została przygotowana uchwała Rady Miasta Krakowa w sprawie zmiany opłaty za pobyt w samorządowym żłobku. Uchwała została przyjęta podczas sesji 11 września.
W Krakowie system opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech oparty jest na miejskich żłobkach oraz niepublicznych miejscach opieki dofinansowanych przez miasto. Na terenie miasta działa 367 takich punktów: 33 żłobki miejskie (22 samorządowe i 11 prowadzonych na zlecenie), 245 żłobków prywatnych, 18 klubów dziecięcych oraz 71 dziennych opiekunów. Łącznie w mieście dostępnych jest 11,9 tys. miejsc opieki, w tym ponad 3 tys. w miejskich żłobkach oraz 8,9 tys. w żłobkach niepublicznych – jednocześnie aż 99 proc. tych miejsc jest objętych dofinansowaniem miasta.
− Wskaźnik dzietności w Polsce spada, obecnie wynosi 1,25 i jest jednym z najniższych w Unii Europejskiej, dlatego i rząd, i samorząd muszą robić wszystko, by wspierać rodziców. Jednym z postulatów mojej kampanii było wprowadzenie bezpłatnych żłobków dla dzieci w Krakowie. Rząd przygotował ustawę „Aktywny rodzic”, która wchodzi w życie 1 października. Dzięki tej ustawie i po aktualizacji uchwały obowiązującej w Krakowie, możemy doprowadzić do sytuacji, w której dla rodziców nie będzie opłaty za pobyt dziecka w żłobku samorządowym. Co więcej, suma ministerialnego dofinansowania i dopłaty udzielanej przez miasto do miejsc w prywatnych żłobkach sprawi też, jeżeli przedsiębiorcy utrzymają aktualne ceny, że 85 proc. żłobków prawnych także może być bezpłatnych. W tym miejscu chciałbym zaapelować do przedsiębiorców prywatnych, żeby nie wykorzystywali tej sytuacji i nie podnosili cen – mówił prezydent Krakowa Aleksander Miszalski podczas briefingu prasowego poświęconego planowanym przez miasto zmianom w systemie opłat za żłobki.
Prezydent dodał, że pieniądze, które budżet miasta zyska dzięki programowi (około 30 mln zł) zostaną wykorzystane na dalsze rozwijanie systemu opieki nad najmłodszymi mieszkańcami Krakowa.
− Cieszę się, że program „Aktywny rodzic” uruchomiły w rządzie kobiety. Widzimy, że tematy, które wcześniej były pomijane – równości czy dostępu rodziców do pracy, są dla tego rządu bardzo ważne. Program „Aktywny rodzic” to program prorodzinny, równościowy i propracowniczy, w ramach którego rodzice najmłodszych dzieci wybierają jedno z trzech świadczeń. My zachęcamy do wyboru świadczenia „Aktywnie w żłobku”, które umożliwia powrót rodziców do pracy i powierzenie opieki nad dzieckiem żłobkowi. Prosimy rodziców o złożenie odpowiednich dokumentów, jak tylko ZUS uruchomi taką możliwość, czyli 1 października – podkreśliła Maria Klaman, zastępczyni prezydenta Krakowa.
Brak opłaty za pobyt w żłobku samorządowym
Aktualnie w Krakowie opłata za pobyt w żłobkach samorządowych wynosi 299 zł miesięcznie, a dzienny koszt wyżywienia to maksymalnie kwota 10 zł. Żeby efektywnie dla całego systemu opieki nad dziećmi do lat trzech wykorzystać możliwości wprowadzone na poziomie rządowym, miasto przygotowało projekt uchwały wprowadzającej zmianę opłaty za pobyt w samorządowych żłobkach. Zrównanie opłaty za samorządowe żłobki z wysokością świadczenia – czyli podniesienie jej do 1 500 zł umożliwi takie rozliczanie opłaty za żłobek, w którym rodzice nie będą płacić za pobyt dziecka w żłobku (pozostaną koszty wyżywienia, które nie mogą być pokrywane z rządowego świadczenia), a miasto zyska znaczące dodatkowe fundusze do wykorzystania na rozwój systemu opieki nad najmłodszymi krakowiankami i krakowianami – na budowę nowych żłobków i wypłatę dotacji obniżającej opłaty w prywatnych żłobkach.
Po wprowadzeniu nowych zasad samorządowe żłobki nie będą pobierać opłat za pobyt od rodziców tych dzieci, którzy we właściwym terminie złożą do ZUS wniosek o świadczenie „Aktywnie w żłobku”. Ustawa wprowadza możliwość przyznania tego świadczenia od 1 października 2024 r.
Obniżenie opłat w prywatnych placówkach
Obecnie miesięczny średni koszt za pobyt dziecka w żłobku prywatnym, po odjęciu dotacji miasta, to kwota około 1 200 zł (bez wyżywienia). Udzielana przez miasto dotacja wypłacana jest prywatnym placówkom w ramach dążenia do zbliżenia opłat w prywatnych żłobkach do cen obowiązujących w tych samorządowych. W ubiegłym roku dotacja była dwukrotnie zwiększona. Wynosi teraz 735 zł miesięcznie na dziecko (a w przypadku dziecka z niepełnosprawnością dodatkowo 1 260 zł). To dla miasta koszt blisko 60 mln zł rocznie.
Dotacja miasta obniża cenę za prywatne żłobki i sprawia, że te placówki stają się bardziej dostępne, co ma przełożenie na ich ciągły rozwój i wzrost liczby miejsc. Dlatego, niezależnie od rządowego świadczenia, miasto nadal planuje udzielać dotacji prywatnym placówkom. Połączenie dopłaty miasta i świadczenia „Aktywny rodzic” (735 zł + 1500 zł) sprawi, że łączna kwota dofinansowania w krakowskich prywatnych placówkach wyniesie ponad 2 200 zł. Oznacza to, że przy zachowaniu aktualnych cen, zdecydowana większość prywatnych żłobków także może być bezpłatna dla rodziców – kwota połączonych dofinansowań będzie bowiem wystarczająca do pokrycia aktualnej opłaty za pobyt w 85 proc. prywatnych placówek działających w naszym mieście.
Nowe żłobki w budowie
Zgodnie z potrzebami mieszkańców miasto rozwija także infrastrukturę żłobkową. Korzysta przy tym z dostępnych form finansowania, takich jak rządowy program „Aktywny maluch”. Dzięki programowi w Krakowie pojawi się 1060 miejsc opieki (dzięki środkom z KPO), a dodatkowe 74 miejsca powstaną dzięki dofinansowaniu z funduszy europejskich (FERS).
Na lata 2023–2026 zaplanowano powstanie 12 nowych żłobków, kompleksową modernizację i przebudowę żłobka samorządowego na os. Willowym 2 oraz utworzenie w lokalach miasta pierwszych miejskich dziennych opiekunów. W stosunkowo krótkim czasie dostępna liczba miejsc opieki nad najmłodszymi krakowianami zwiększy się o ponad 33 proc. W pierwszej kolejności inwestycje realizowane są w dzielnicach, w których nie ma miejskich żłobków i na obszarach, gdzie dodatkowe miejsca są najbardziej potrzebne.
Pierwszy żłobek, zrealizowany w ramach programu „Aktywny maluch”, rozpoczął działalność we wrześniu 2023 r. – to żłobek na os. Piastów (Mistrzejowice). W ramach programu żłobki pojawią się też przy ul. Jabłonkowskiej (Bronowice), Księcia Józefa (Zwierzyniec), Działowskiego (Dębniki), Wróblowickiej (Swoszowice), Krzemionki (Podgórze), Rybitwy (Podgórze), Wadowskiej, Lubockiej / Łuczanowickiej oraz Niebyłej (Wzgórza Krzesławickie), Drożyskiej i Karaszewicza-Tokarzewskiego (Nowa Huta). Natomiast nowe lokalizacje dziennych opiekunów to Łagiewniki i Wzgórza Krzesławickie.
Zmiany w opłatach za żłobki – pytania i odpowiedzi
(Odpowiedź pojawi się po kliknięciu na wybrane pytanie)
Więcej informacji na stronie internetowej zus.pl.
