Mając na celu ujednolicenie prowadzonych przez Straż Miejską Miasta Krakowa działań z zakresu ochrony środowiska oraz wsparcie w tych działaniach strażników rejonowych, Komendant Janusz Wiaterek powołał z dniem 1 stycznia 2012 roku, centralny Referat ds. Ekologicznych (18 funkcjonariuszy).
Jego powołanie profesjonalnie ukierunkowuje planowanie zadań z poziomu całego miasta. Aby osiągnąć zamierzony cel, kierownik referatu ekologicznego ściśle współpracuje z naczelnikami Oddziałów, a także z kierownikami Referatów Rejonowych.
To z poszczególnych Oddziałów wpływają precyzyjne informacje o problemach występujących w konkretnym rejonie miasta. Oddziały Straży w oparciu o współpracę
z Radami Dzielnic oraz mieszkańcami tworzą na bieżąco mapy zagrożeń. Według tych wskazówek jest możliwe efektywne kierowanie określonymi działaniami mającymi na celu poprawę czystości i porządku w Krakowie.
Zadaniem kierownika Referatu ds. Ekologicznych jest również utrzymywanie stałego kontaktu z przedstawicielami m. in. Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego, Zarządu Budynków Komunalnych, Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu oraz Policji w celu monitorowania problemu nielegalnego graffiti oraz podejmowania działań zgodnych z wytycznymi powołanego Zarządzeniem Prezydenta Miasta Krakowa Zespołu Zadaniowego.
Strażnicy Referatu ds. Ekologicznych podczas codziennej służby zwracają szczególną uwagę na pojawiające się graffiti o charakterze wulgarnym, antysemickim, nawołującym do nienawiści rasowej, itp. Takie informacje są niezwłocznie przekazywane właściwemu terytorialnie Oddziałowi Straży Miejskiej. Funkcjonariusze tego Oddziału podejmują wówczas zdecydowane kroki zmierzające do bezzwłocznego usunięcia wskazanych aktów wandalizmu.
Do głównych zadań Referatu ds. Ekologicznych należą między innymi:
- ujawnianie i monitorowanie miejsc, w których występują nielegalne wysypiska odpadów oraz doprowadzanie do ich likwidacji,
- wyrywkowa oraz zlecona kontrola nieruchomości pod względem utrzymania czystości oraz prawidłowości prowadzenia gospodarki odpadami zgodnie z obowiązującymi przepisami,
- reagowanie w związku z podejrzeniem nielegalnego spalania odpadów na terenie nieruchomości, również w przypadku podejrzenia spalania odpadów w domowych urządzeniach grzewczych,
- obserwacja miejsc, w których znajdują się urządzenia służące do segregacji odpadów pod względem zapobiegania przypadkom dewastacji, nieprawidłowej segregacji oraz zaśmiecania ww. miejsc,
- uczestnictwo oraz współpraca z innymi podmiotami w zakresie promowania proekologicznych przedsięwzięć mających na celu poprawę stanu środowiska naturalnego,
- uczestnictwo w wspólnych spotkaniach, komisjach oraz wizjach w terenie wraz z pracownikami Urzędu Miasta Krakowa, jednostek organizacyjnych Gminy Miejskiej Kraków, podejmowanie wspólnych działań i wymiana informacji dotycząca zagrożeń ekologicznych,
- reagowanie na przestępstwa i wykroczenia o charakterze ekologicznym oraz lokalizacja potencjalnych rejonów zagrożenia ekologicznego,
- kontrola punktów skupu metali pod kątem wymaganego zezwolenia oraz prawidłowej działalności,
- patrolowanie rejonów parków, akwenów wodnych oraz innych miejsc o charakterze rekreacyjnym pod kątem ładu i porządku,
- patrolowanie rejonów Parków Krajobrazowych, Rezerwatów oraz innych terenów o wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych,
- reagowanie na stwierdzone przypadki umieszczania nielegalnego graffiti,
- prowadzenie działań zmierzających do usuwania graffiti,
- reagowanie na wykroczenia umieszczania ulotek, plakatów i afiszy w miejscach zabronionych,
- nadzór nad nieodpłatną pracą skazanych na rzecz Gminy Miejskiej Kraków.
