W środę (13 marca) Trybunał Konstytucyjny rozpatrzył wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów na podstawie których zwracano mienie Kościołowi Katolickiemu oraz Gminom Wyznaniowym Żydowskim. Trybunał umorzył postępowanie ws. zwrotu mienia Kościołowi Katolickiemu. Orzekł ponadto, że nie jest sprzeczne z Ustawą Zasadniczą pozbawienie samorządu terytorialnego prawa do udziału w postępowaniu przed komisją zwracającą gminom żydowskim mienie zagrabione im w czasach PRL.
?Coraz mniej rozumiem wyroki Trybunału Konstytucyjnego. Jedyną pozytywną rzeczą jest pięć zdań odrębnych sformułowanych w ostrym tonie przez sędziów, którzy byli zdania, że Trybunał powinien rozstrzygnąć wątpliwości w sprawie zasad funkcjonowania Komisji Majątkowej. Efekt ostateczny jest jednak taki, że sprawa Komisji Majątkowej została umorzona, a Trybunał uznał, że samorządy nie mają ochrony konstytucyjnej, co samo w sobie jest kuriozalne? ? mówi Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.
?Z rozmowy telefonicznej, którą przeprowadziłem zaraz po ogłoszeniu wyroku z adwokatem reprezentującym Kraków podczas posiedzenia wynika, iż Trybunał stwierdził m. in., że samorządy będą mogły w drodze skargowej odwoływać się od decyzji Komisji Regulacyjnej. Ponieważ obie Komisje działały na identycznych zasadach, daje to nam nadzieję, że będziemy mogli dochodzić w sądach swoich racji także w sprawach Komisji Majątkowej. Oby nie sprawdziły się moje obawy, że sądy powołując się na TK będą unikać tego rodzaju rozstrzygnięć. Po ostatnim rozstrzygnięciu TK w sprawie ?janosikowego? i po dzisiejszym wyroku, mam nieodparte wrażenie, że sędziowie boją się rozpatrywać sprawy, których rozstrzygnięcie w jakikolwiek sposób mogłoby być niekorzystne dla Skarbu Państwa? – dodaje Jacek Majchrowski.
Przypomnijmy, żeRzecznik Praw Obywatelskich ? Teresa Lipowicz wniosła o zbadanie zgodności z Konstytucją niektórych przepisów ustawy z dnia 17 maja 1989 roku o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych przepisów ustawy z dnia 20 lutego 1997 roku o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej.
Na mocy przepisów pierwszej z wymienionych ustaw Komisja Majątkowa orzekała w sprawie zwrotu Kościołowi mienia przejętego przez państwo w okresie PRL. Druga ustawa reguluje postępowania w sprawie przeniesienia własności na rzecz Gmin Wyznaniowych Żydowskich.
Niekonstytucyjność przyjętych przez ustawodawcę rozwiązań polega ? w ocenie Rrzecznika Praw Obywatelskich – przede wszystkim na braku możliwości zaskarżenia orzeczenia wydanego przez tzw. komisje regulacyjne.
?Pozbawienie jednostek samorządowych statusu uczestnika postępowania ? mimo, że często właśnie gminom rozstrzygnięcia komisji nakazują zwrot mienia odebranego wcześniej przez państwo są niezgodne z konstytucją, gdyż odnoszą bezpośredni skutek w sferze majątkowej jednostek samorządowych? ? wskazywała Teresa Lipowicz.
