Fot. Fundacja Wisławy Szymborskiej
Już po raz czwarty nominowano twórców do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej. W tym roku są to: Jakub Kornhauser za ?Drożdżownię?, Edward Pasewicz za ?Och, Mitochondria?, Marta Podgórnik za ?Zawsze?, Joanna Roszak za ?Tego dnia? i Marcin Świetlicki za ?Deltę Dietla?.
W tym roku przypada 20. rocznica przyznania Wisławie Szymborskiej Nagrody Nobla. Od tego roku również, nagroda jej imienia będzie przyznawana w nowej formule ? w dwóch kategoriach ? za tom wydany oryginalnie po polsku oraz za tom przełożony na język polski. Laureatami będą zatem poeta polski i poeta zagraniczny (oraz jego tłumacz/tłumacze).
Kapituła pod przewodnictwem Joanny Orskiej obradowała w składzie: Andrij Chadanowicz (Białoruś), Bernhardt Hartmann (Niemcy), William Martin (USA-Niemcy), Abel Murcia Soriano (Hiszpania), Marian Stala (Polska), Dorota Walczak-Delanois (Polska-Belgia).
Nagroda im. Wisławy Szymborskiej 2016 zostanie wręczona podczas 5. Festiwalu Miłosza ? największego wydarzenia poetyckiego realizowanego w Krakowie. Połączenie Nagrody i Festiwalu Miłosza stanowi nawiązanie do Spotkań Poetów Wschodu i Zachodu, które w latach 90. organizowano w Krakowie pod patronatem obojga Noblistów.
?Kraków dąży do kumulowania wydarzeń literackich w jednym czasie. Dlatego właśnie Festiwal Miłosza, Festiwal Literatury dla Dzieci, wręczenie Nagrody im. Wisławy Szymborskiej oraz Noc Poezji odbędą się w tym samym miesiącu ? w czerwcu. Można powiedzieć że w tym roku to czerwiec będzie najbardziej literackim miesiącem w Krakowie, mamy też nadzieję że będzie to trend, który przedłuży się na kolejne lata? ? powiedział Andrzej Kulig, zastępca Prezydenta Miasta Krakowa ds. Polityki Społecznej, Kultury i Promocji Miasta.
W tym roku do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej zgłoszono 211 książek, w tym kilkanaście tłumaczonych. Nagrodą jest kwota 200 tysięcy złotych ? do podziału dla zwycięzców oraz tłumacza.
? O ile w ubiegłym roku wśród nominowanych mieliśmy pierwszego debiutanta Mirosława Mrozka, to w tym roku mamy poetę najmłodszego ? Jakuba Kornhausera, który urodził się w 1984 r. Natomiast wszyscy nominowani są twórcami profesjonalnymi, piszącymi już od jakiegoś czasu ? powiedziała sekretarz Nagrody Paulina Małochleb.
Sylwetki nominowanych poetów:
Jakub Kornhauser odnawia język, którym posługujemy się do opisu świata. Za pomocą statycznych opisów, stanowiących ważną część ?Drożdżowni?, przedstawia świat pełen niepokoju, jakby przed katastrofą. Zwykłe czynności, przedmioty, znaczenia ujęte są w pełen dramatyzmu obrazek, który tylko pozornie wydaje się spójny. Zawarta w nich energia przypomina poruszoną linię z obrazów Chaima Soutine?a, Paula Klee, Egona Schielego, na których często powołuje się autor.
W poezji Edwarda Pasewicza najważniejsze wydaje się testowanie możliwości, jakie daje język. W ?Och, Mitochondria? na pierwszy plan wysuwa się cielesność rozumiana jako znak, cielesność postrzegana na różne sposoby i na wielu poziomach. Ciało podlega tu obserwacji mikrobiologicznej i genetycznej, ale ważna dla autora jest też perspektywa życia społecznego i politycznego.
Tom ?Zawsze? Marty Podgórnik wyróżnia się ostrym, feministycznym głosem, osobistym i intymnym tonem. Z pozycji kobiety Podgórnik czyni siłę i materię swojej poezji. Radykalizuje różne formy popularne i tradycyjne, takie jak piosenka kabaretowa, ballada czy baśń, ale nasyca je dosłownością, okrucieństwem, głębokimi i silnymi emocjami.
Joanna Roszak, poetka, autorka książek poetyckich i prac literaturoznawczych, zajmuje się pograniczem literatury polskiej, niemieckiej i żydowskiej. W ?Tego dnia? najciekawsze wydają się wątki związane ze śmiercią, jej istotą i konsekwencjami. Bohaterami tej poezji są często zwierzęta: psy, koty, ptaki. Jej poezja wyrasta z tradycji awangardowej, naśladuje zwykłą mowę, ale dodaje jej zaskakujące zwroty. Roszak pozostaje w elipsie, niedopowiedzeniu, zawiesza sens i daje nam możliwość rozgałęzienia jego znaczeń.
W ?Delcie Dietla? Marcina Świetlickiego powracają motywy znane już u poety: miasto, wiersze o literaturze, które sam nazywa ?nabożnymi?. Świetlicki przepracowuje poetykę protest-songu, choć w przewrotny sposób robi to w rytmie heksametru. Jednocześnie jednak pojawia się motyw bardzo osobisty ? śmierci ojca i żałoby oraz konieczność rozliczenia się z obowiązkami wobec zmarłych.
11 czerwca 2016, w czasie uroczystej gali w Oprze Krakowskiej, dowiemy się, kto spośród nominowanych poetów zostanie laureatem Nagrody. Poznamy wtedy także laureata Nagrody im. Wisławy Szymborskiej za tom przetłumaczony na język polski
Już za niecały miesiąc w Bolonii odbędzie się Festiwal im. Wisławy Szymborskiej współorganizowany przez Uniwersytet w Bolonii i Instytut Polski w Rzymie ? konferencja naukowa, wieczór poetycki, koncert Tomasza Stańki.
W ramach Festiwalu Miłosza zaplanowano premierę filmu dokumentalnego Marty Węgiel o Wisławie Szymborskiej, a w październiku we współpracy z Wydziałem Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego odbędzie się konferencja naukowa poświęcona Noblistce, połączona z wystawą jej mniej znanych i rzadziej publikowanych zdjęć.
Wreszcie 10 grudnia, w rocznicę wręczenia Nagrody Nobla Wisławie Szymborskiej Fundacja zorganizuje koncert muzyki poważnej inspirowanej twórczością Wisławy Szymborskiej. Koncert odbędzie się w Muzeum Historii Żydów ?Polin? w Warszawie.
