Prezydent Jacek Majchrowski – w trosce o zdrowie mieszkańców oraz o stan środowiska – zwrócił się z wnioskiem do Wojewody Małopolskiego, Prokuratora Regionalnego i Rzecznika Praw Obywatelskich o dokonanie weryfikacji prawidłowości przeprowadzenia konsultacji, opiniowania przez gminy i powiaty oraz przebiegu procesu legislacyjnego zmiany tzw. uchwały antysmogowej dla Małopolski wydłużającej do 30 kwietnia 2024 r. termin wejścia w życie zakazu użytkowania tzw. kotłów bezklasowych.
W środę, 5 października, Wojewoda Małopolski opublikował w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego uchwałę zmieniającą tzw. uchwałę antysmogową dla Małopolski, która wejdzie w życie po dwóch tygodniach od dnia publikacji.
Głównymi powodami, które zadecydowały o skierowaniu wniosku do Wojewody Małopolskiego, Prokuratora Regionalnego i Rzecznika Praw Obywatelskich są:
Podstawa prawna – art. 96 ustawy Prawo ochrony środowiska
Przedłużenie terminu wejścia w życie zakazu używania tzw. kotłów bezklasowych jest sprzeczne z przywołaną podstawą prawną, mówiącą o tym, że ograniczenia lub zakazy w zakresie palenisk wprowadza się „w celu zapobieżenia negatywnemu oddziaływaniu na zdrowie ludzi lub na środowisko”.
Konsultacje i opiniowanie
Z opiniowania został wyłączony Kraków oraz pięć gmin, gdzie nie stosuje się przepisów uchwały antysmogowej dla Małopolski (Czarny Dunajec, Krzeszowice, Niepołomice, Oświęcim M., Skawina), podczas gdy Program Ochrony Powietrza i skutki wprowadzonej zmiany dotyczą całego województwa małopolskiego.
Ponadto, w ramach opiniowania przedmiotowej uchwały antysmogowej zostało przekazane negatywne stanowisko 14 gmin Metropolii Krakowskiej dotyczące projektowanych zmian w uchwale antysmogowej. Organ odpowiedzialny za konsultacje uznał te 14 opinii jako 1 opinię stowarzyszania „podpisaną przez 14 osób”. W wyniku takiego działania 7 spośród tych 14 gmin, pomimo wyrażenia negatywnej opinii, zostało przyporządkowanych do gmin, które wyraziły pozytywną opinię na mocy art. 96 ust. 4 ustawy Poś (niewydanie opinii w terminie oznacza akceptację uchwały).
Uchwalenie innej treści niż była konsultowana i opiniowana
Konsultowany i opiniowany projekt uchwały zmieniającej dotyczył wydłużenia terminu wejścia w życie zakazu użytkowania kotłów bezklasowych. Konsultacjom poddany był konkretny termin: 1 stycznia 2024 r. Natomiast wprowadzenie w trakcie procedowania, w wyniku przyjęcia zgłoszonej poprawki, innej daty, tj. 1 maja 2024 r., narusza w sposób istotny zgodność z przepisami prawa proces legislacyjny zmiany uchwały.
Naruszenie przepisów prawa
Przyjęta zmiana uchwały stoi w sprzeczności z harmonogramem zadań wskazanych w Programie Ochrony Powietrza (prawo lokalne), w konsekwencji, wydłużenie terminu wejścia w życie zakazu użytkowania kotłów bezklasowych narusza prawa do życia i ochrony zdrowia oraz narusza normy prawa Unii Europejskiej.
Wniosek prezydenta Krakowa w sprawie weryfikacji konsultacji dotyczących uchwały antysmogowej [PDF]
